Ostatni czas uświadamia nas, jak trudnym założeniem jest efektywne nauczanie. Lekcje religii najczęściej pomagają zdobyć wiedzę potrzebą do przyjęcia sakramentów, ale czasem chcielibyśmy, aby nasze dzieci wiedziały więcej. Edukacja, również religijna, przestaje być skuteczna, kiedy staje się monotonna i nudna. 

Najważniejszą zaletą w nauczaniu dzieci jest ich ciekawość, którą warto wykorzystywać. Często wymaga to od nas dostosowania się i zmienienia planów. Osiągamy lepsze efekty, gdy nowe wiadomości są odpowiedzią na nurtujące pytanie. Kiedy dziecko samo potrafi już samo zdecydować, czego i jak chce się uczyć, rola rodzica w jego nauczaniu jest mniejsza. Młodsi potrzebują uwagi i pokazania im drogi, jak można zdobywać wiedzę. Są formy, które wymagają większego i mniejszego zaangażowania. Czasem wystarczy tylko podsunąć dziecku pomysł, a zabawa go pochłonie i samo będzie wiedziało, jak znaleźć prawidłową odpowiedź.

Zawsze warto wykorzystywać sytuacje, które pojawiają się naturalnie. Zainteresowanie dzieci przebiegiem mszy lub znaczeniem słów w modlitwach są świetnymi okazjami, by z nimi o tym porozmawiać.

Pomysły na spędzanie czasu z dziećmi
Fiszki zawierają fragmenty ksiąg Starego i Nowego Testamentu.

Wiele już mówiło się o tym, jak fiszki ułatwiają naukę. Przyjemne małe karteczki z hasłami, świetnie sprawdzają się w uczeniu słówek. Ale nie ma co się ograniczać - fiszki sprawdzą się też w lepszym poznaniu Pisma Świętego. 

Kiedy byłam w liceum, katecheta kazał nam nauczyć się ksiąg i ich oznaczeń w Starym i Nowym Testamencie. Powiedział, że to bardzo nam pomoże w odnalezieniu w Biblii fragmentów, które nas interesują. Czasy, kiedy chodziłam do szkoły średniej wcale nie były tak daleko i już wtedy nieźle działała aplikacja Pismo Święte. Podczas pielgrzymki drogą św. Franciszka korzystałam z książkowej Biblii i wtedy zrozumiałam, jak pomocne było kojarzenie kolejności ksiąg. 

Sigla, które przyporządkowane są do konkretnych fragmentów Pisma Świętego, przypominają szyfr. Każdy kolejny element określa etapy poszukiwania. Warto wytłumaczyć dziecku, skąd wzięło się oznaczenie i podzielenie Biblii na tak małe fragmenty. Kiedy już przećwiczymy poszukiwanie siglów, można spróbować zabawy w przekazywaniu sobie wiadomości.

Fiszki mają fragment Pisma z jednej strony, a z drugiej sigla. Krótkie cytaty ułatwiają zrozumienie, o czym jest księga. Można je również wykorzystać do poznawania kolejności ksiąg, np. tworząc z fiszek domino.

Pomysły na spędzanie czasu z dziećmi
Puzzle z grafiką "Akra Noego" autorstwa Joanny Ambroz

Puzzle to zabawa znana pokoleniom. Choć to prosta czynność, potrafi być bardzo angażująca. Wymaga koncentracji i abstrakcyjnego myślenia. Samo ułożenie obrazka w całość daje radość. Układanie puzzli może też wspomagać naukę modlitw. Często uczymy się ich przez słuchanie, ale przeczytanie pozwala na zrozumienie. Czasem archaiczne wersy nabierają więcej sensu, kiedy dziecko zobaczy ich zapis. Wspólne układanie stwarza naturalną okazję do porozmawiania o wierze, Bogu, Maryi i świętych.

Dobrym pomysłem jest też poznawanie świętych. Na przykładzie ich życia można rozmawiać z dziećmi o powołaniu czy trudnych wyborach. Zamiast skupiać się na datach, lepiej poznać ich zmagania, codzienność i pomysły na rozmowę z Bogiem. Pomocne w dalszym rozwoju wiary będzie zrozumienie, że święci byli zwykłymi ludźmi. Ich postawy i decyzje wpłynęły na to, że dzisiaj są przykładami postępowania i wsparciem modlitewnym. Skojarzenia są bardzo cenne w zapamiętywaniu informacji. Dlatego dobrym sposobem na utrwalenie wiedzy o świętych mogą być dwie gry: memory i kalambury.

Poznaj historię niesamowitego świętego:  Ciekawe myśli św. Jana Bosko, patrona młodzieży

Pierwszą grę można wykorzystać do nauczenia, dla kogo patronami są święci. Warto karty wykonać wspólnie, zostawiając dzieciom dużo swobody do malowania i pisania. Jeśli rysunki okazały się zbyt artystyczne, można delikatnie podpisać osobę imieniem i nazwiskiem oraz profesjami. W grze może brać udział cała rodzina, wspierając się w łączeniu patronów z podopiecznymi. Aktywna nauka o kilku świętych i błogosławionych, którzy najbardziej zainteresowali dzieci, będzie pomocna w przyszłości. Inną formą zdobywania wiedzy przez skojarzenia są kalambury. Warto skojarzenia rozbudowywać i wzmacniać. Inspiracją do urozmaicenia gry mogą być zasady gry Time's Up. Chodzi o to, aby grę podzielić na trzy rundy, w których hasła będą przedstawiane na różne sposoby. W pierwszej należy opowiadać o swoim haśle, w drugiej pokazywać, a w trzeciej rundzie opisać jednym słowem. Choć ta trzecia wydaje się bardzo trudna, to warto pamiętać, że w ciągu poprzednich tur padną znaczące słowa, które będą budować skojarzenia. Oprócz tego w każdej rundzie w grze będą cały czas te same karty (czyli każde hasło będzie opisane, pokazane i określone jednym wyrazem), dlatego zabawa nie powinna sprawić większego problemu młodszym.

Adaptowanie znanych gier do nauki naprawdę przynosi korzyści. Zachęca do kreatywnego myślenia, szukania rozwiązań, zabija nudę i po prostu pozwala na ciekawą naukę. Szczególnie wartościowy czas jest wtedy, kiedy nowe wiadomości zdobywane są w rodzinnym gronie. Dla dzieci jest to sygnał, że rodzice są otwarci na rozmowy o Bogu. Czekamy na Wasze wiadomości, którą z gier wypróbowaliście!