Uczestnictwo w niedzielnej mszy świętej jest, obok codziennej modlitwy, filarem wychowania dzieci w wierze. Jednak msza święta z dziećmi bywa dla rodziców bardzo stresującym wydarzeniem. Co zrobić, by niedzielna obecność w kościele była dla dziecka czymś naturalnym i wynikała z potrzeby serca? 

Dziecko w kościele

Książeczka "Msza Święta w obrazkach " została pięknie zaprojektowana, a jej treść została prosto i zrozumiale przedstawia dziecku wiedzę o Mszy Świętej.

Jak przygotowywać dziecko do uczestnictwa we Mszy świętej?

Warto przyjść z dzieckiem do kościoła poza dniem świątecznym, kiedy nie odbywają się żadne nabożeństwa. Możesz pokazać dziecku ołtarz, tabernakulum, ambonę, kropielnicę i wyjaśni do czego służą. To dobra okazja, by opowiedzieć o zwyczajach panujących w tym miejscu, np. , że chłopcy i panowie wchodząc do kościoła powinni zdjąć nakrycie głowy, a przechodząc przed tabernakulum należy przyklęknąć. Taka wizyta w kościele nie tylko pozwoli oswoić się z przestrzenią, ale przede wszystkim pokaże dziecku, że świątynia nie służy tylko do odprawiania mszy świętej, ale jest także miejscem modlitwy indywidualnej. Jeśli Twoje dziecko trudno znosi msze niedzielne, możecie również zacząć od krótszych nabożeństw w tygodniu.

Można też rozejrzeć się za literaturą która wyjaśni, czym jest kościół i msza święta. Znajdziecie u nas pięknie wydaną książeczkę "Msza Święta w obrazkach" Kasi Piepenborn, w której przedstawione są etapy mszy świętej krok po kroku. Książeczka ma podręczny format, dzięki temu można zabrać ją na nabeżeńśtwo i wygodnie z niej korzystać. Polecamy też książkę „Dla dzieci o mszy świętej” wydawnictwa Znak, w której o. Knabit wyjaśnia poszczególne elementy mszy świętej nawiązując do właściwych fragmentów Pisma Świętego. Nie daj się zwieść napisowi „Pamiątka pierwszej Komunii Świętej” na okładce – książka nadaje się nawet dla przedszkolaków.

Dziecko w kościele

Ważnym elementem przygotowania dzieci do uczestnictwa we mszy świętej są przygotowania. Odwiedzenie kościoła w ciągu tygodnia czy rozmowa z dzieckiem o przebiegu mszy świętej pomagają dziecku oswoić się z nowym wydarzeniem w jego życiu.


Na mszę z niemowlęciem?

Choć obowiązek uczestnictwa we mszy św. nie obejmuje dzieci poniżej 7 roku życia, wielu rodziców z wyboru lub konieczności zabiera do kościoła nawet niemowlęta. Jak zaplanować takie wyjście? Jeśli Twoje dziecko zasypia na spacerach, zapewne dziecko zaśnie po drodze i będziesz mógł w skupieniu uczestniczyć w nabożeństwie.

Oczywiście, może się zdarzyć, że dziecko rozbudzi się od dźwięku dzwonków i świateł, ale wcale nie musi tak być. Jeśli się tego obawiasz, zaciągnij budkę wózka, by odciąć dziecko od nadmiernych bodźców.

Jeśli dziecko jest zmęczone, ale aktywne, jego uśpienie w kościele może być trudne. Nie tylko ze względu na hałas i oświetlenie, ale również innych uczestników mszy. Wiele osób może się uśmiechać, zabawiać i zagadywać dziecko. Pamiętaj, że możesz skorzystać z zakrystii lub wyjść na zewnątrz, by uspokoić marudzące dziecko.

Czy karmić dziecko piersią w czasie mszy?

Jeśli niemowlę jest głodne, zawsze lepiej je nakarmić, niż pozwolić mu płakać do końca nabożeństwa. Aby czuć się bardziej komfortowo możesz użyć specjalnej chusty, by się osłonić, wyjść do zakrystii albo latem na zewnątrz. W niektórych kościołach są specjalne strefy przeznaczone dla matek karmiących. Franciszek zachęca do karmienia w kościele. W końcu nie chodzi o to, by matki czuły się wykluczone ze wspólnoty. Jeśli ktoś będzie miał coś przeciwko, zawsze możesz powołać się na autorytet papieża.
Dziecko w kościele

Pozwól dziecku, by poznało przestrzeń kościoła. Nowe miejsce pełne kolorów i ludzi jest dla niego bardzo ciekawe. Pamiętaj, by wyznaczyć granice, w jakich może się poruszać, by nie przeszkadzać pozostałym wiernym.

Msza dla dzieci czy dla dorosłych?

Niemal w każdym większym kościele odprawiana jest msza dla dzieci. Warto z nich korzystać, gdy dziecko jest już w wieku przedszkolnym i jest w stanie wysłuchać krótkiego kazania skierowanego właśnie do najmłodszych. Warto jednak, by rodzice uczestniczyli również w innych mszach, by słuchać również nauk dla dorosłych i wzrastać w wierze. W niektórych parafiach w tym samym czasie odbywają się msze dla dzieci (w kaplicy) i dla dorosłych. W innych podział dotyczy tylko kazania.

Pamiętaj również o sobie! Jeśli rozmowy, bieganie i szepty kilkudziesięciu maluchów sprawiają, że nie jesteś w stanie usłyszeć czytań i wychodzisz z kościoła wykończony, nie zmuszaj się do cotygodniowego uczestnictwa we mszy dla dzieci.

Porozmawiaj z rodziną i ustalcie swoje zasady. Może w każdą pierwszą i trzecią niedzielę miesiąca wybierzecie się na mszę dla dzieci, a w pozostałe na sumę? Albo rodzice będą się wymieniać – tata pójdzie na mszę z dziećmi, a mama sama wybierze się na wieczorną? Jeśli nie jesteście zadowoleni z dziecięcej mszy w swoim kościele, spróbujcie odwiedzić sąsiednią parafię.

Czy dziecko musi stać w miejscu i być cicho?

Nie bez powodu obowiązek uczestnictwa w mszy świętej dotyczy siedmiolatków – dzieci, które są w stanie spędzić 45 minut w szkolnej ławce, powinny być gotowe również do przeżywania w skupieniu mszy świętej.

Rady „dziecko powinno siedzieć w ławce pomiędzy rodzicami” raczej nie sprawdzą się w przypadku małych dzieci. Zmuszenie trzylatka do pozostania w bezruchu przez godzinę nie wzbudzi u niego entuzjazmu, a raczej zniechęci go do kościoła. Polecamy wybrać miejsce blisko wyjścia. J, jeśli siedzące, to przy brzegu ławki, by móc szybko wyjść. Jeśli da się to pogodzić, stańcie bliżej, by dzieci widziały to się dzieje na ołtarzu. Pozwól dziecku poruszać się swobodnie w wyznaczonych granicach – reaguj, gdy zbliża się do prezbiterium albo otwartych drzwi wejściowych, ale nie chodź za nim krok w krok. Unikaj ostrego strofowania i szarpania – dla dzieci nie jest oczywiste, że nie powinny stukać w konfesjonał, czy zbliżać się do ołtarza. Spróbuj spokojnie wyjaśnić, co jest zabronione i dlaczego. Nie okazuj zdenerwowania i pamiętaj, że Twoje reakcje na zachowanie dziecka mogą bardziej przeszkadzać niż jego zachowanie.

Miej na uwadze komfort innych wiernych, ale nie przejmuj się każdym jękiem i głośnym pytaniem. Jeśli stresuje Cię zachowanie dziecka, wybierz mniej oblegane nabożeństwa. Spróbuj wybrać się na mszę wieczorną – zwykle jest na nich mniej ludzi, a dzieci mają już mniej energii na psoty niż przed południem.

Jeśli obawiasz się, że zachowanie dziecka przeszkadza innym – wyjdźcie na chwilę na zewnątrz (jeśli to możliwe, wybierz kościół z nagłośnieniem na zewnątrz, by móc nadal uczestniczyć w nabożeństwie). Część wiernych w miesiącach letnich uczestniczy w całej mszy stojąc pod kościołem. Jeśli tylko to możliwe, unikaj tego rozwiązania – warto, by dzieci od najmłodszych lat odróżniały spotkanie z Bogiem od wyjścia do parku.

Czasem może się wydawać, że ludzie dookoła patrzą na nas nieprzychylnie. Ale nie ma sensu poddawać się temu wrażeniu, bo prawda jest taka, że wszyscy rodzice przechodzą przez to samo i spojrzenia obcych ludzi mają w sobie znacznie więcej empatii i zrozumienia niż niechęci.

Dziecko w kościele
Puzzle są zabawką, która potrafi zaangażować dzieci i rozbudzić ich wyobraźnię. Ich układanie jest niezwykle ciche, dlatego będą dobrą zabawką dla dzieci podczas mszy.

Przekąski i zabawki

Postaraj się, by dziecko nie szło do kościoła głodne. Na wszelki wypadek zabierz jednak drobne przekąski dla najmłodszych dzieci (lepiej mus owocowy niż chrupki, których jedzenie wiąże się z chrupaniem i kruszeniem). Ze starszymi dziećmi umów się, że zjedzą po mszy.

Możesz mieć w torbie jedną, dwie drobne zabawki. Spróbuj jednak poradzić sobie jak najdłużej bez ich wykorzystywania – w końcu chcesz nauczyć dziecko, że kościół to miejsce skupienia, a nie kolejna okazja do zabawy. Nie zabierajcie na mszę zabawek wydających dźwięki, by nie przeszkadzać innym modlącym się.

Dziecko Cię naśladuje

Jeśli chcesz, by dziecko chętnie przychodziło na mszę świętą i pogłębiało swoją relację z Bogiem, daj mu przykład. Sam uczestnicz w modlitwach i śpiewie, nie bądź biernym obserwatorem. Wyjaśniaj poszczególne elementy np. „Ci, którzy mogą przyjąć Pana Jezusa podchodzą do księdza, by przyjąć Komunię Świętą”.

Pamiętaj, że dziecko w kościele jest zawsze mile widziane i nie powinieneś się poddawać po jednej trudnej sytuacji. Kluczem do spokojnego przeżywania niedzielnej mszy świętej jest dopasowanie wymagań i oczekiwań do wieku i możliwości Twojego dziecka. Mamy nadzieję, że nasz poradnik pomoże Ci wypracować najlepsze rozwiązanie dla Twojej rodziny.